‘Teachbuddy is meer dan een app, het is een hulpmiddel dat leerlingen in staat stelt om hun eigen leerproces te verbeteren door ondersteuning te krijgen van medeleerlingen.’
Het onderwijs kampt met vele uitdagingen; er is nog steeds een nijpend lerarentekort en de toegang tot kwalitatief goed onderwijs hangt momenteel te veel af van de portemonnee van de ouders. Zo constateerde de Onderwijsraad eerder al dat de kansenongelijkheid door private bijles toeneemt. ‘Dat kan op een innovatieve wijze verbeterd worden’, dacht Rik Roosenstein, medeoprichter van Teachbuddy. Hij ontwikkelde een peer-tutoringplatform waarbij leerlingen elkaar helpen met studeren. Wiskundedocent en projectleider Steven Altenburg integreerde het platform onlangs op het Maris College in Den Haag. Samen vertellen ze over de impact van Teachbuddy.
Ontstaan van Teachbuddy
Het was Riks eigen persoonlijke ervaring met bijles die als aanleiding geldt voor Teachbuddy. ‘Als student gaf ik bijles aan leerlingen in Rotterdam. Daar werden mijn ogen geopend en werd ik geconfronteerd met het feit dat veel gezinnen de hoge kosten van bijles moeilijk konden opbrengen. Al snel riep dat bij mij de vraag op waarom scholen zelf geen rol spelen in het aanbieden van extra ondersteuning. Het was een schok om te zien hoe weinig steun er beschikbaar was voor leerlingen die extra hulp nodig hadden, vooral in een tijd waarin onderwijsachterstanden door factoren als COVID-19 en het lerarentekort toenamen.’
‘Samen met mijn studievriend Thijs Nederlof vond ik inspiratie in een peer-tutoringproject op het Laurens Lyceum in Rotterdam. Deze school had tijdens de pandemie een project opgezet waarbij leerlingen elkaar ondersteunden, maar het beheer ervan bleek chaotisch omdat alles handmatig werd bijgehouden in Excel-bestanden.’ Uiteindelijk ontstond het idee voor Teachbuddy; een applicatie die leerlingen op een laagdrempelige manier koppelt en een meer gestructureerde ondersteuning biedt.
Maar wat is peer-tutoring?
Peer-tutoring, legt Rik uit, is een interventie waarbij een leerling met veel kennis op een bepaald gebied (de tutor) een leerling begeleidt die een hulpvraag heeft (de tutee). Deze interventie, die vooral bekend is in de Verenigde Staten, maakt gebruik van de kracht van leerlingen om elkaar te helpen en leert hen ook hoe ze kennis moeten overbrengen. ‘Bij Teachbuddy geloven wij in de kracht van ervaring,’ zegt Rik. ‘Tutoren zijn zelf ooit door het leertraject gegaan en weten hoe bepaalde theorie moet worden begrepen en worden ingezet. Dat creëert een vertrouwensband en zorgt ervoor dat tutees worden geholpen op een manier die aansluit bij hun leefwereld.’
Teachbuddy zorgt voor structuur in het proces waarbij leerlingen worden gekoppeld aan een geschikte tutor; daarnaast worden afspraken automatisch in de agenda’s van beide partijen gezet. Een traject bij Teachbuddy bestaat vaak uit meerdere bijlessen, waardoor er een langdurige band tussen tutor en leerling ontstaat. Mentoren en projectleiders kunnen de voortgang volgen via een beheertool, die ook helpt bij het meten van de impact van het project op leerlingen.
Steven Altenburg, werkzaam op het Maris College in Den Haag, benadrukt dat een app zoals Teachbuddy veel meer biedt dan andere technologie waarbij leerlingen vragen kunnen stellen. ‘Je zou denken dat leerlingen anno 2024 met Google en ChatGPT alle antwoorden binnen handbereik hebben, maar met dat idee onderschat je menselijke kennis en de waarde van menselijk contact. Iemand die veel weet over een onderwerp ziet waar AI de fouten maakt. Daarnaast maakt het sociale aspect van peer-tutoring het veel krachtiger dan wanneer een leerling alleen een vraag stelt in een zoekmachine of aan AI. Bovendien leert de tutor ook ontzettend veel middels deze interventie, omdat deze leerling zijn of haar kennis in begrijpbare taal moet overbrengen op de tutee. Daardoor snijdt het mes aan twee kanten; beide partijen leren er meer door.’
Het succes en de uitdagingen van Teachbuddy
Teachbuddy richt zich op een breed scala aan leerlingen, van vmbo tot vwo, en dit brengt ook uitdagingen met zich mee. Zo blijkt het formuleren van een duidelijke hulpvraag, het startpunt in de app, lastiger voor vmbo-leerlingen dan voor havo/vwo-leerlingen. Dit probleem wordt aangepakt door tutoren specifiek te trainen om in hun eerste les samen met de tutees een heldere hulpvraag te formuleren. Daarnaast zijn er op praktisch niveau verschillen tussen scholen in hoe zij peer-tutoring interpreteren en implementeren.
Volgens Steven werkt het Maris College bijvoorbeeld met een systeem waarbij docenten op basis van rapportbesprekingen bepalen welke leerlingen baat zouden hebben bij bijles. Een leerling kan dan een account aanmaken en aan de slag gaan met een tutor. ‘We hadden op voorhand het idee dat vwo-leerlingen een vmbo-leerling zouden helpen, maar in de praktijk is dat niet altijd haalbaar omdat je dan verschillende roosters van twee scholen moet combineren. Daarnaast stappen leerlingen niet zo snel op de fiets om drie kilometer te fietsen naar een andere school,’ zegt Steven. Daarom heeft elke school zijn eigen omgeving in de app, wat zorgt voor een veilig en overzichtelijk proces. Door middel van feedbackmomenten en nauw contact met mentoren wordt de voortgang bewaakt.
Meer dan alleen een app: het sociale aspect
De kracht van Teachbuddy ligt in het feit dat het project meer omvat dan enkel een app, vertelt Rik. Hij legt uit hoe belangrijk het sociale aspect is, vooral voor vmbo-leerlingen. ‘Op het vmbo zien we dat het sociale aspect sterk doorweegt. Het is een grote stap voor leerlingen om met iemand samen te leren, en dat levert waardevolle sociale interacties op die het leren stimuleren.’ Bij havo- en vwo-leerlingen gaat het vaak meer om kennisoverdracht, maar ook zij waarderen het persoonlijke contact met een tutor.
Steven voegt toe dat het werken met de app veel vraagt van de schoolorganisatie en dat het succes afhankelijk is van het betrekken van docenten en mentoren. ‘Het is niet zomaar een product dat je pasklaar over de schutting kunt gooien, het vraagt om een goede implementatie en begeleiding binnen de school. Het project moet in de cultuur van de school worden ingebed, zodat het duurzaam wordt en een vast onderdeel vormt van het onderwijs,’ zegt Steven. Op het Maris College zit er na twee jaar een gestage vordering in de implementatie en zie je dat steeds meer leerlingen en docenten de app weten te vinden.
Effecten van Teachbuddy
Onderzoek heeft aangetoond dat peer-tutoring een succesvolle interventie is. Het leidt tot betere resultaten, maar ook tot meer zelfvertrouwen bij leerlingen. Rik legt uit dat er op het Maris College nog wat minder onderzoek is gedaan naar de effecten, maar dat er op andere scholen die gebruikmaken van Teachbuddy wel effecten zijn onderzocht. Zo is er samen met Impact Centre Erasmus onderzoek gedaan waaruit een cijferstijging van 1,1 gemeten werd onder de zestig deelnemende tutees van Maris College Belgisch Park. Hij benadrukt echter dat cijfers niet het enige zijn dat telt: ‘Het gaat ook om de sociale vaardigheden en het zelfvertrouwen dat leerlingen ontwikkelen. We doen een nulmeting en een eindmeting om de vooruitgang te zien. Naar mijn idee is dat het meest waardevolle resultaat.’
Naast de groei in zelfvertrouwen en vaardigheden van leerlingen worden ook de tutoren er beter van. Ze krijgen niet alleen een vergoeding, maar ook een certificaat dat goed staat op hun cv. Sommige scholen kiezen voor alternatieve beloningen zoals een gratis lunch.
Duurzame toekomst
Het doel is om het project volgend jaar volledig geïntegreerd te hebben in de processen en cultuur van scholen, zonder dat docenten en mentoren actief moeten worden aangespoord om het te gebruiken. ‘We willen dat de app en het project vanzelfsprekend worden op elke school, zodat alle betrokkenen weten wat de mogelijkheden zijn,’ legt Steven uit. Daarnaast is Rik vastbesloten om peer-tutoring als standaardonderdeel in het Nederlandse onderwijs te verankeren en zo een wezenlijke bijdrage te leveren aan het verminderen van onderwijsachterstanden.
Uiteindelijk is Teachbuddy veel meer dan een app. Het is een hulpmiddel dat leerlingen op een laagdrempelige manier in staat stelt om hun eigen leerproces te verbeteren door ondersteuning te krijgen van medeleerlingen. Het initiatief biedt zowel tutoren als leerlingen de kans om zichzelf te ontwikkelen, sociale vaardigheden op te doen en zelfvertrouwen te verbeteren.
Meer weten? Ga hier naar de website van Teachbuddy.