De kracht van de moedertaal: Een pilot met impact op KC Rijpelberg in Helmond
Taal vormt de basis voor schoolsucces en maatschappelijke participatie. Maar wat gebeurt er wanneer een kind thuis een andere taal spreekt dan het Nederlands? De pilot De kracht van de moedertaal op KC Rijpelberg in Helmond laat zien hoe de thuistaal een waardevol hulpmiddel kan zijn voor betere taalontwikkeling en onderwijsresultaten.
Wat houdt de pilot in?
Veel leerlingen op KC Rijpelberg hebben een anderstalige achtergrond. Voor hen is het leren van de Nederlandse taal vaak een uitdaging, terwijl taal de sleutel vormt tot schoolsucces. Uit onderzoek blijkt dat de moedertaal kan bijdragen aan het leren van Nederlands. Deze pilot onderzoekt hoe de thuistaal effectief ingezet kan worden in het onderwijs en wat de effecten hiervan zijn.
Omdat de Poolse leerlingen de grootste groep anderstaligen vormen, is deze pilot specifiek gericht op deze groep leerlingen. Veel Poolse kinderen starten het onderwijs met een minimale beheersing van het Nederlands. Ook kinderen die later instromen, hebben vaak moeite om het Nederlands voldoende onder de knie te krijgen.
De pilot richt zich op de volgende onderzoeksvragen:
- Wat levert de inzet van de thuistaal (in dit geval Pools) op voor het leren van Nederlands?
- Hoe kan de thuistaal structureel worden geïntegreerd in het onderwijs en de opvang?
De pilot in de praktijk
- Ondersteuning in de moedertaal (groepen 1-3): In groepen 1 en 2 worden prentenboeken gebruikt die aansluiten bij thema’s in de klas. Een Poolse leerkracht speelt regelmatig mee en activeert de woorden in het Pools, waarna deze worden gekoppeld aan het Nederlands. In groep 3 wordt de Poolse taal ingezet om leesplezier te bevorderen. De eerste kennismaking met Nederlandse klanken en letters sluit direct aan op de moedertaal.
- Pre-teaching vanaf groep 4: In de midden- en bovenbouw verzorgen twee Poolse leerkrachten pre-teaching en reteaching voor teksten van Nieuwsbegrip. In de eerste sessie wordt voorkennis en woordenschat in het Pools opgebouwd, terwijl de tweede sessie de tekst verder uitwerkt in de moedertaal. Deze aanpak versterkt het begrip van de Nederlandse lesstof.
Daarnaast is er in reguliere groepen veel aandacht voor woordenschat en de moedertalen. Verschillende methoden van taalsteun en een taalstimulerende inrichting van lokalen dragen bij aan een rijkere leeromgeving.
Resultaten van de pilot
De pilot laat op alle fronten positieve resultaten zien. Leerlingen die pre-teaching in het Pools kregen, ervaren een sterkere verbinding met de school en tonen meer zelfvertrouwen. Begrip van de lesstof en de woordenschat in zowel het Pools als het Nederlands zijn aanzienlijk verbeterd. Ouders, die aanvankelijk bang waren dat het gebruik van de moedertaal het leren van Nederlands zou belemmeren, hebben gezien dat de moedertaal juist ondersteunend werkt.
Gelijke kansen door meertaligheid
Taalachterstand belemmert kansen in het onderwijs. Door de moedertaal te erkennen en te benutten, ontstaan betere ontwikkelingskansen voor leerlingen. Deze pilot toont aan dat meertaligheid een kracht is die bijdraagt aan gelijke kansen, diversiteit omarmt en leerlingen voorbereidt op een inclusieve toekomst.