Aan de slag met kwaliteit binnen School & Omgeving
Binnen het Programma School & Omgeving is kwaliteit van het verrijkte aanbod een belangrijk onderwerp. Hoe meet je dit precies? En wat zijn belangrijke voorwaarden? De komende tijd duiken we hier dieper op in. Het Kohnstamm Instituut heeft in opdracht van OCW onderzoek gedaan naar de randvoorwaarden en we organiseren speciale werkgroepen. Ben je nieuwsgierig? Sluit dan op 16 april aan bij de volgende editie van Wetenschap op Woensdag.
Het Kohnstamm Instituut onderzocht in opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, welke randvoorwaarden noodzakelijk zijn om kwaliteit te waarborgen. Het onderzoek richt zich op wetenschappelijke inzichten en ervaringen uit andere landen.
De volgende onderzoeksvragen staan centraal:
- Welke voorwaarden zijn cruciaal voor een kwalitatief hoogstaand verrijkingsprogramma.
- Hoe wordt er (internationaal) gestuurd op deze kwaliteitseisen.
Uit literatuuronderzoek en focusgroepen met wetenschappers en (praktijk)experts blijkt dat effectieve programma's zich richten op de sociale en fysieke veiligheid van leerlingen. Ook ligt de focus van deze programma op brede ontwikkeling op sociaal-emotioneel, cognitief en motorisch gebied.
Welke randvoorwaarden zijn belangrijk?
De randvoorwaarden zijn onderverdeeld in drie niveaus. Docenten moeten vakinhoudelijk en pedagogisch competent zijn. Daarnaast moeten de activiteiten breed en inclusief zijn, met duidelijke doelen en een focus op het verbeteren van brede (basis)vaardigheden. Ook moet er op het organisatieniveau een heldere visie zijn met ruimte voor evaluatie.
In het onderzoek zijn deze voorwaarden vergeleken met bestaande kwaliteitseisen in de sectoren kinderopvang, sport, cultuur en onderwijs. Daarbij is er gekeken naar voorbeelden van kwaliteitsborging in Noorwegen, de Verenigde Staten en Slovenië. Hieruit blijkt dat de mate van centrale sturing op de randvoorwaarden voor kwaliteit door de overheid varieert, waarbij sommige landen met weinig overheidsregels toch goede resultaten behalen.
Daarnaast blijkt dat extra sturing vanuit de overheid de kwaliteit kan verbeteren, maar dat te veel regulering de vrijheid van scholen kan beperken. Meer autonomie leidt tot programma’s die beter aansluiten bij de visie van scholen en daardoor effectiever zijn.
Nieuwsgierig naar het gehele onderzoeksrapport? Lees hier verder.
Werkgroepen kwaliteit
Kwaliteit is een belangrijk thema voor de coalities van het programma. Wat dat precies inhoudt en wat het vraagt om kwaliteit te leveren is nog niet vastgesteld. In de komende jaren wil OCW meer richting geven aan het bewaken van kwaliteit.
Daar is een speciale werkgroep voor opgericht. Deze werkgroep gaat aan de slag met het ontwikkelen van een format. De aanvragers van de nieuwe subsidieregeling voor de schooljaren 2025-2028 krijgen dit format meegestuurd bij de beschikking. De coalities moeten dit format gebruiken voor een kwaliteitsrapport, dat aan het einde van de subsidieperiode moet worden ingeleverd.
Halverwege maart was de eerste bijeenkomst onder begeleiding van het NJI en projectleider Noor Waardijk. Met tien gepassioneerde betrokkenen hebben we het gehad over wat verschil in kwaliteit maakt. Hoe zorg je ervoor dat er een open cultuur ontstaat waarin je samen kan reflecteren? Hoe zorg je voor een goede samenwerking tussen scholen onderling, de gemeente en lokale partijen? Wat is de rol van ouderbetrokkenheid? Wat is het nut van monitoren? En wanneer is sturing helpend en wanneer een last?
De werkgroep komt nog drie keer samen. Ook komt er in april 2025 een klankbordgroep samen om te reflecteren op het werk van de werkgroep. Heb je vragen of opmerkingen? Mail dan naar rijkeschooldag@minocw.nl.
Kwaliteitseisen in de subsidieregeling voor 2025-208
In de huidige subsidieregeling (2023-2025) zijn weinig kwaliteitseisen vastgelegd. Afgezien van de eis van een Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) voor medewerkers en het toewerken naar een kwaliteitscyclus voor het aanbod van elke coalitie. Daarnaast zijn coalities vrij om dit zelf in te vullen. Ook moeten zij rekening houden met een aantal – soms wettelijk – vastgelegde eisen binnen de verschillende sectoren onderwijs, kinderopvang, sport en cultuur.
In de aanvraag voor de aankomende subsidieregeling 2025-2028 wordt gevraagd welk ontwikkelaanbod er wordt georganiseerd, welke ontwikkelgebieden hiermee worden bereikt en naar welke kwaliteit wordt gestreefd. Ook moet er in het plan van aanpak beschreven worden hoe de kwaliteit wordt gemonitord en geëvalueerd.
Ook is een VOG verplicht voor de mensen die betrokken zijn bij het ontwikkelaanbod. Bij toekenning van de subsidie ontvangt de regievoerder van de coalitie in juni 2025 met de beschikking een format. Dit format kan worden gebruikt voor reflectie.
Wetenschap op Woensdag
We gaan op 16 april van 20.00 tot 21.00 uur in gesprek met Merlijn Karssen, Marja Hovenkamp en Sanne Visser ver het waarborgen van een kwalitatief verrijkt aanbod voor leerlingen. We gaan dieper in op vragen als: aan welke inhoudelijke en praktische voorwaarden moet het aanbod voldoen? En kunnen we leren van de kwaliteitsborging in andere landen? Ook hebben we over kansen en uitdagingen voor het aanmoedigen van kwaliteit in de praktijk. De coalitie Oost-Groningen vertelt meer over het kwaliteitsplan voor hun verrijkte aanbod.
Bekijk hier de uitnodiging voor het webinar.