GKA-gemeenten en de nieuwe verscheidenheid (WRR 2018)
De afgelopen decennia is de verscheidenheid naar herkomst onder de Nederlandse bevolking sterk toegenomen. De toenemende verscheidenheid en de uitdagingen die deze tot gevolg heeft, zijn beschreven in het WRR-rapport De nieuwe verscheidenheid (2018). Onderstaande overzichten brengen deze verscheidenheid per type gemeente in kaart voor de 101 GKA-gemeenten.
Meerderheid-minderheden steden
De G4 gemeenten Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht hebben een superdiverse samenstelling, omdat er een grote verscheidenheid is in het aantal herkomsten van de inwoners. Inmiddels heeft een meerderheid van de inwoners van deze gemeenten een migratieachtergrond.
- Amsterdam
- Den Haag
- Rotterdam
- Utrecht
Voorsteden
De G4 wordt omringd door verschillende voorsteden, waarin een vergelijkbare superdiverse samenstelling aanwezig is. Het verschil is dat de meerderheid van de inwoners van deze gemeenten een Nederlandse achtergrond hebben.
- Almere
- Lelystad
- Zaanstad
- Zoetermeer
- Delft
- Schiedam
- Capelle a/d IJssel
- Zeist
- Haarlemmermeer
- Gooise Meren
- Vijfheereneilanden
- Leidschendam-Voorburg
- Vlaardingen
- Diemen
Tuinbouwgemeenten
De agrarische tuinbouwsector in een aantal gemeenten zorgt voor een instroom van arbeidsmigranten uit Oost-Europa. Dit zorgt voor een diverse samenstelling met veel inwoners uit bijvoorbeeld Polen, Bulgarije of Roemenië.
- Haarlemmermeer
- Westland
- Horst aan de Maas
Grensgemeenten
De grensgemeenten hebben traditioneel een diverse samenstelling, vanwege de grote populatie inwoners met een Duitse of Belgische achtergrond. In een aantal gemeenten loopt de landsgrens zelfs wars door bewoond gebied. Het gemak van snel kunnen schakelen tussen landen maakt ook dat inwoners van deze gemeenten voor werk, kinderopvang of het onderwijs kiezen voor een ander land dan het land waar ze wonen.
- Weert
- Heerlen
- Venlo
- Roermond
- Venray
- Landgraaf
- Brunsum
- Kerkrade
- Terneuzen
- Sluis
- Hulst
- Maastricht
- Sittard-Geleen
- Hengelo
- Bergen op Zoom
Grootstedelijke provinciegemeenten
Grootstedelijke provinciegemeenten kennen ook een grote mate aan diversiteit in de bevolkingsamenstelling. Vergeleken met de G4 en een groot deel van de voorsteden is de groep met een Nederlandse achtergrond een stuk groter in deze gemeenten. De grootstedelijke context is echter niet minder.
- Leeuwarden
- Groningen
- Zwolle
- Deventer
- Alkmaar
- Amersfoort
- Arnhem
- Sittard-Geleen
- Eindhoven
- Nijmegen
- Tilburg
- Enschede
- Apeldoorn
- Haarlem
- Breda
- Leiden
- Dordrecht
- 's-Hertogenbosch
- Hilversum
- Hoorn
Middelgrote gemeenten met een specifieke grote minderheidsgroep
Door de aanwezigheid van bepaalde industrie en de werving van gastarbeiders is in een aantal gemeenten een grote concentratei van een grote ethische minderheidsgroep. Voorbeelden hiervan zijn de Marokkaanse arbeiders in Gouda en de groep Turkse arbeiders in Leerdam en Almelo. De latere migratiestromen gingen voorbij aan deze gemeenten, waardoor tot heden deze gemeenten opvallen met een specifieke grote minderheidsgroep
- Almelo
- Hengelo
- Tiel
- Bergen op Zoom
- Gouda
- Den Helder
- Culemborg
- Vijfheerenlanden
Homogene gemeenten
De diversiteit in Nederland is de afgelopen 50 jaar erg toegenomen. Een diverse samenstelling van de bevolking is echter niet in elke gemeente een feit. Bijna een vijfde (19%) van de totale bewoners van Nederland woont in een gemeente waar meer dan 90% van de inwoners een Nederlandse achtergrond heeft.
- Achtkarspelen
- Urk