Wanneer een kind in een arm gezin opgroeit, heeft dat grote gevolgen. Ouders die in armoede leven hebben vaak veel stress en zorgen. Hierdoor hebben ze meestal minder tijd om bijvoorbeeld voor te lezen of te helpen met schoolwerk. Daarnaast krijgen kinderen die zorgen vaak mee. Een stressvolle thuissituatie zorgt ervoor dat ze het moeilijker vinden om te leren. Hun schoolprestaties leiden er dus onder. Ook zien we vaker een gebrek aan middelen zoals boeken, computers, internet of speelgoed.
Kinderen die opgroeien in armoede krijgen dus niet de beste kansen om zich te ontwikkelen. De Gelijke Kansen Alliantie wil armoede voorkomen en tegelijk de gevolgen ervan verzachten. Daarvoor werken we samen met verschillende partijen, zoals andere ministeries, maatschappelijke organisaties, gemeenten en scholen.
Op deze pagina brengen we alle beschikbare informatie in kaart over armoede. Van onderzoek tot wat wij op dit gebied kunnen betekenen voor jou.
Armoede aanpakken voor scholen
Armoede is een ingewikkeld vraagstuk. Armoede is niet alleen op school op te lossen, maar we kunnen daar wel signaleren, ondersteunen en stimuleren. Een leraar of brugfunctionaris kan opmerken dat een kind zonder passende kleding of eten naar school komt. Ondersteunen kan door ouders te helpen regelingen aan te vragen voor hun kind. Bijvoorbeeld voor extra geld voor een uitje of een fiets. Stimuleren gebeurt door kinderen de juiste middelen te bieden om zich thuis te ontwikkelen. Daar helpt de Gelijke Kansen Alliantie bij.
We verbinden scholen bijvoorbeeld met partijen die hen kunnen helpen het verschil te maken. We stimuleren scholen onderling kennis en ervaringen uit te wisselen, zodat ze ook van elkaar kunnen leren. De Gelijke Kansen Alliantie heeft speciaal voor scholen een handreiking gemaakt voor het omgaan met armoede. De handreiking is bedoeld voor scholen binnen het primair en voortgezet onderwijs. Het bevat praktische handvatten om de gevolgen van armoede op de ontwikkeling van kinderen aan te pakken.
Voorbeelden van relevant onderzoek over armoede
Om zo goed mogelijk te adviseren en inspireren over het aanpakken van armoede verzamelen we onderzoek over dit thema. Dit zijn een aantal studies die we beschikbaar hebben.
Kinderen uit arme gezinnen eten minder vaak een gezond ontbijt. De dag beginnen met een voedzaam ontbijt, kan zorgen voor minder probleemgedrag. Dat blijkt uit dit onderzoek.
Handreiking Omgaan met armoede op scholen
Deze handreiking biedt scholen praktische ondersteuning in het omgaan met armoede, op basis van 18 maanden grondig onderzoek.
Je vindt alle onderzoeken met betrekking tot armoede op deze overzichtspagina.
Armoede aanpakken voor gemeenten
De Gelijke Kansen Alliantie werkt samen met gemeenten om kansengelijkheid te stimuleren. Op het gebied van armoede hebben we een adviserende en stimulerende rol. We helpen gemeenten om hun plannen voor het aanpakken van armoede uit te voeren. De Gelijke Kansen Alliantie deelt kennis, is gesprekspartner, brengt belangrijke onderwerpen in kaart, deelt kennis en verbindt gemeenten, scholen en maatschappelijke organisaties met elkaar.
We helpen gemeenten onder andere interventies op te zetten die de gevolgen van armoede verlichten. Zo plaatsen we brugfunctionarissen op scholen. Dat zijn professionals die taken rondom armoede en kansengelijkheid van leraren overnemen. De brugfunctionarissen zijn er speciaal om kinderen te helpen die in armoede leven of andere zorgen hebben. Zo hebben leraren meer tijd om les te geven, terwijl er ook aandacht is voor armoede en kansengelijkheid.
Armoede aanpakken voor kansengelijkheid: lees hoe armoede wordt meegenomen in verschillende GKA-agenda’s.
In Kansrijk 045 werken acht Heerlense basisscholen en hun partners uit de peuteropvang, welzijnsinstellingen en jeugdgezondheidszorg intensiever samen in buurten met de meeste uitdagingen.
14 basisscholen in aandachtsgebieden binnen de gemeente Groningen hebben een brugfunctionaris.
Zowel voor, tijdens als na de zwangerschap wordt in de gemeente Utrecht geïnvesteerd in goede voorlichting aan en ondersteuning van (aanstaande en jonge) gezinnen.
Hier vind je een overzicht van de gemeenten waarmee we een GKA-agenda hebben opgesteld.
Brugfunctionaris
De brugfunctionaris legt vanuit school contact met het gezin, versterkt het netwerk en helpt ouders en/of verzorgers hun weg te vinden naar voorzieningen, zoals bijvoorbeeld het aanvragen van fondsen en het invullen van formulieren. De behoefte naar een brugfunctionaris is ontstaan vanuit de vraag naar extra handen en inzet, op scholen waar het armoedevraagstuk groot is. Op deze manier kan een brug worden geslagen tussen ‘de wereld van school’ en ‘de wereld van thuis’ zodat de ontwikkeling van kinderen versterkt kan worden. Gezinnen in armoede zijn gebaat bij een integrale aanpak door betrokken professionals die stress-sensitief werken en oog hebben voor zowel hun materiële als immateriële vraagstukken.
De brugfunctionaris denkt mee over praktische oplossingen, bijvoorbeeld wanneer er geen geld is voor boodschappen of wanneer een kind graag muziek of sportles zou willen volgen. Tegelijkertijd staat de brugfunctionaris in nauwe verbinding met het lerarenteam en ontzorgt de leraren. De inzet van deze bewezen effectieve interventie sluit daarmee aan bij de ambities uit het regeerakkoord op het gebied van (kinder)armoede en het verlagen van de werkdruk op scholen.
Op deze manier versterkt de brugfunctionaris de samenwerking tussen ouders en school, als ook de samenwerking met het brede netwerk aan organisaties rondom ouders en school. Door mee te denken over manieren om voor acute verlichting van de situatie te zorgen, ontstaat ruimte om de situatie ook structureel te verbeteren. Vertrouwen ligt hieraan ten grondslag. Het kost tijd voor de brugfunctionaris om deze vertrouwensband op te bouwen.
Download hier de brochure.
Armoede aanpakken voor maatschappelijke organisaties
In Nederland zijn er veel maatschappelijke organisaties die zich op armoede richten. De Gelijke Kansen Alliantie verbindt deze maatschappelijke organisaties met elkaar en helpt ze een podium te geven. We brengen ze samen en helpen ze onderling samenwerkingen aan te gaan. De volgende organisaties richten zich specifiek op armoedebestrijding.
Stichting Leergeld
Stichting Leergeld zet zich in voor kinderen van wie de ouders niet genoeg geld hebben om bepaalde bijdragen te kunnen leveren.
Jeugdeducatiefonds
Het Jeugdeducatiefonds helpt de ontwikkelingskansen te vergroten van kinderen die opgroeien vanuit een achterstand.
Lees hier met welke maatschappelijke organisaties we werken!
Maak kennis met ons netwerk
Wil je weten wat we kunnen betekenen voor jou op het vlak van armoede? Neem dan nu contact op met onze coördinator in jouw regio!
Groningen, Friesland, Drenthe en IJsselvechtstreek
West-Brabant, Zuid-Holland en Zeeland
Limburg, Zuid-Gelderland en Brabant
