Online regionale bijeenkomst 'omgaan met armoede'

Op woensdag 24 maart organiseerde Gemeente Almere met support van de Gelijke Kansen Alliantie een online regionale bijeenkomst om kennis uit te wisselen over het thema ‘omgaan met armoede op het voortgezet onderwijs. Naar aanleiding van de gelijknamige handreiking ‘omgaan met armoede’ werden er nieuwe kennis en ideeën opgedaan over het thema en ervaringen gedeeld. De online bijeenkomst werd opgedeeld in verschillende ‘break out rooms’, waar per kamer de bevindingen werden gedeeld. Wij delen graag de bevindingen die visueel in kaart zijn gebracht.

Handreiking Omgaan met Armoede op Scholen

Eén op de negen kinderen of jongeren in Nederland groeit op in armoede. Hoewel scholen armoede niet kunnen oplossen, kunnen zij wel effectief bijdragen aan het stabiliseren en ondersteunen van de leefwereld van de kinderen of jongeren. Armoede zet namelijk kansengelijkheid onder druk en zorgt voor belemmeringen in het kader van talentontwikkeling.  Dit door te signaleren, ondersteunen en stimuleren. Mariette Lusse en Annelies Kassenberg schreven in opdracht van de GKA en het ministerie van SZW een handreiking met praktische handvaten om de gevolgen van armoede op de ontwikkeling van kinderen aan te pakken.

Bijeenkomst
Op basis van de werkwijzen signaleren, ondersteunen en stimuleren die in de handreiking staan vastgesteld, gingen verschillende docenten, schoolleiders en andere betrokkenen van gemeente Almere, Lelystad, Alkmaar en Zaanstad het gesprek aan in de break out rooms.

Signaleren
Eerst werd ingegaan op de werkwijze signaleren waarbij de focus ligt op het opbouwen van de relatie met de leerling. Dit door zijn of haar achtergrond in kaart te brengen, zodat armoede gesignaleerd wordt en bespreekbaar kan worden gemaakt. Uit de discussie kwam voort dat signalen van armoede niet alleen uit het gesprek met de leerling komt, maar ook op andere manieren te detecteren valt. Komt het kind met een gevulde broodtrommel op school? Draagt de leerling niet te kleine schoenen? Beschikt de leerling over een laptop? Om dit te signaleren moet er bewustzijn gecreëerd worden bij de hele school; van docent tot schoolleider en van conciërge tot aan de administratief medewerker. Een manier om iedereen bewust te maken is door middel van trainingen en het versterken van de vaardigheden op het gebied van signaleren.

Ondersteunen
Nadat er armoede gesignaleerd wordt bij een leerling en de relatie dermate is opgebouwd, wordt er overgegaan tot de ondersteuning van de leerling. Dit door de schoolkosten te beheersen en de ouders van de leerling te informeren. Er wordt gekeken of de ouder geholpen kan worden met zowel financiële als materiële steun. Uit de bijeenkomst kwam naar voren dat deze steun niet alleen uit de school moet komen. Een vaak gesignaleerd probleem met armoede is dat ouders schaamte ervaren en onbekend zijn met de fondsen waarvoor ze in aanmerking komen. De gemeente heeft hierin de taak om de ouders te helpen met financiële aanvragen door ze de juiste weg te wijzen. Zo kunnen veel ouders gebruik maken van het sportfonds. Hierdoor wordt de drempel verlaagd en de schaamte weggehaald. Daarnaast moet ook de privé situatie ondersteund worden door de oorzaak van het probleem aan te pakken. Hierbij kan het wijkteam maatschappelijk werk ingeschakeld worden. Ten slotte kan de ondersteuning ook iets kleins zijn, door bijvoorbeeld voedsel in te kopen voor de kinderen die met een lege broodtrommel naar school komen.

Stimuleren
Tenslotte werd het stimuleren van de leerlingen en ouders besproken. Hierin werd ingegaan hoe er kan worden bijgedragen aan de toekomstkansen van de leerlingen en het doorbreken van de cirkel van armoede. In de handreiking stond al dat er educatie kan worden gegeven op het gebied van financiën en leefstijl. Tijdens de bijeenkomst werd verder gebrainstormd hoe er vorm kan worden gegeven aan het stimuleren. Voorbeelden die werden gegeven zijn het ontwikkelen van talenten buiten school. Als een leerling bijvoorbeeld goed is in een bepaalde sport, wijs hem of haar dan de weg naar de juiste verenigingen of coaches. Organiseer informatiekraampjes op school om de leerlingen en ouders meer inzicht te geven over financiën. Wijs leerlingen de weg naar de kledingbank. 

Visuele verslagen
Per breakout kamer is een visueel verslag gemaakt. Deze verslagen zijn gebundeld en hier te downloaden.