Ongelijkheid is er altijd geweest, maar moeten we ermee leren leven?
Weblogs
Jaren geleden sprak ik een leraar van de opleiding Handel Mbo-1 niveau. Een ware titanenstrijd. Een uitputtingsslag. Jongeren, net geen kind meer, maar op hun manier wereldwijs. Zij geloofden nooit dat een rol als assistent-verkoper bij de V&D (ja, die bestond toen nog) een na te streven ideaal zou zijn. De verleidingen van de straat waren veel interessanter dan wat school te bieden had. Toch voelde die leerkracht zich rijk wanneer hij één of twee leerlingen perspectief had weten te bieden. Deze leraar is voor mij het bewijs dat gelijke kansen beginnen met het geloof in de leerling.
Door allerlei ontwikkelingen is de aandacht nu sterk gericht op de ongelijkheid in kansen voor kinderen en jongeren die momenteel het Nederlandse onderwijs volgen. Terecht, ongelijkheid in kansen is een basis voor vernietiging van talent en daarmee het missen van bijdragen aan gezondheid, geluk en een eerlijke verdeling van welvaart. Deze ongelijkheid is er altijd geweest en is overal in de wereld zichtbaar, maar dat betekent niet dat we er mee moeten leren leven. De grote uitdaging van deze tijd is om het kortetermijnbelang minder te laten gelden boven de langere termijn: zijn we in staat de condities voor het leven van de mens te verbeteren of om op zijn minst niet te laten verslechteren?
De oorzaak ligt in de vastgeroeste systemen waarin we momenteel leven, waarbij het moeilijk is om andere normen en waarden een kans te geven. Er zijn nog steeds veel mensen die de oplossing zien in marktwerking, omdat zij hun eigen succes zien als het bewijs daarvan. Een dilemma is dat de mens enerzijds wordt gezien als consument en anderzijds als kostenpost van de samenleving. Wanneer je niet genoeg oplevert word je geconfronteerd met de schaduwzijde van dit dilemma. Er zijn weinig ontsnappingsmogelijkheden en je valt eerder naar beneden dan dat je omhoog klimt.
Onderwijs speelt hierin een belangrijke rol, maar is ook afhankelijk van het systeem. In mijn 40 jaar aan ervaring in het onderwijs heb ik veel pogingen tot verandering zien stranden of uiteindelijk anders zien uitpakken. Op die momenten denk ik aan de leerkracht van de opleiding Handel.
Dat wanneer kinderen in hun eigen talenten geloven en begrijpen welke mogelijkheden, keuzes en stappen ze hebben, kansenongelijkheid minder ruimte krijgt.
Nu tijdens de coronacrisis komt de kansenongelijkheid weer sterk naar voren. Kinderen uit gezinnen met een ruime portemonnee en een groot netwerk hebben een grotere kans om hun ontwikkeling bij te houden, dan waar het minder is. Uiteraard hebben ‘meerkansers’ ook problemen bij de situatie. Het ligt namelijk niet aan de mensen, maar aan het systeem. Het is belangrijk om inzichtelijk te krijgen wat ‘meerkansers’ en ‘minderkansers’ gemeenschappelijk te krijgen, en op basis daarvan stap voor stap het systeem veranderen. Het is een uitdaging om de grenzen van het systeem te durven opzoeken en om al die hardwerkende professionals succesvoller met de kinderen en jongeren aan hun ontwikkeling te werken.
Beweringen en meningen geuit deze in blog zijn de persoonlijke mening van de gastschrijver. Deze weerspiegelen niet noodzakelijk het officiële beleid of standpunt van de Gelijke Kansen Alliantie, het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, dan wel bedrijven en organisaties die expliciet vermeld staan in de gepubliceerde blogs & teksten.
De inhoud van deze blog dient uitsluitend informatie- en inspiratiedoeleinden. Aan de in deze blog aangeboden informatie kan dan ook op geen enkele manier rechten worden ontleend.
Meer weblogberichten
Reactie toevoegen
U kunt hier een reactie plaatsen. Ongepaste reacties worden niet geplaatst. Uw reactie mag maximaal 2000 karakters tellen.
Reacties
Er zijn nu geen reacties gepubliceerd.